حاجی قرآن را بالا گرفته بود و بچه‌های گروهش را از زیر قرآن رد می کرد تا سوار مینیبوس شوند. سعید که به حاجی رسید، سرش را پایین انداخت تا چشمش تو چشم حاجی نیفتد. طاقت نگاه‌های حاجی را نداشت. می ترسید چشمهایش بگویند که چه در سر دارد. حاجی به شانه‌اش زد و لبخند زد. سرش را بالا آورد. باز نگاهش با نگاه حاجی یکی شد. دلش هری ریخت پایین، درست مثل دیشب که همه دور هم جمع شده بودند و هر کس دلیل آمدنش را می گفت. نوبت سعید که رسید، ساکت ماند. نمی دانست چه بگوید. او نه از بچه‌های جنگ بود، نه از خانواده شهدا و نه از اهالی اطراف که یکی از آشناهایش را روی مین از دست داده باشد. حاجی به دادش رسید و گفت: احتمالا آقا سعید نمی خواد چیزی بگه که ریا نشه.
همون موقع بود که نگاهش با نگاه حاجی یکی شده بود و از شرم سرش را پایین انداخته بود. روی یکی از صندلی‌‌های مینیبوس نشست. تکه روزنامه‌ای را از جیبش بیرون آورد. خواند، دوباره تا کرد و در جیبش گذاشت. این روزها روزی صد بار این کار را کرده بود، انگار می‌خواست یادش نرود که برای چه اینجا آمده است.
همون موقع بود که نگاهش با نگاه حاجی یکی شده بود و از شرم سرش را پایین انداخته بود. روی یکی از صندلی‌‌های مینیبوس نشست. تکه روزنامه‌ای را از جیبش بیرون آورد. خواند، دوباره تا کرد و در جیبش گذاشت. این روزها روزی صد بار این کار را کرده بود، انگار می‌خواست یادش نرود که برای چه اینجا آمده است.
هر کدام از اعضای گروه کری می خواند که امروز قرار است بیشترین مین را خنثی کند. یکی از سعید پرسید: آقا سعید تو می‌خوای چند تا مین خنثی کنی؟
به این فکر نکرده بود که می‌خواهد چند تا مین خنثی کند. همینطوری گفت: پنج تا.
صدای خنده همه بلند شد. سعید هم خندید.
به هر مینی که می رسید حرفهای حاجی را در کلاس آمادگی مرور می کرد و سعی می کرد درست طبق آنها مین را خنثی کند. به مین پنجم که رسید مکث کرد. تکه روزنامه را از جیبش بیرون آورد و دوباره خواند. به آسمان نگاه کرد. می‌خواست در دلش چیزی بگوید ولی نمی توانست. فقط به آسمان نگاه می کرد. نمی توانست با خدا حرف بزند. مطمئن نبود که خدا او را می بخشد.
به هر مینی که می رسید حرفهای حاجی را در کلاس آمادگی مرور می کرد و سعی می کرد درست طبق آنها مین را خنثی کند. به مین پنجم که رسید مکث کرد. تکه روزنامه را از جیبش بیرون آورد و دوباره خواند. به آسمان نگاه کرد. می‌خواست در دلش چیزی بگوید ولی نمی توانست. فقط به آسمان نگاه می کرد. نمی توانست با خدا حرف بزند. مطمئن نبود که خدا او را می بخشد.
باید اول چاشنی مین را خنثی می کرد و بعد سیم را قطع می کرد. حاجی بارها و بارها در کلاس گفته بود. نفس عمیقی کشید. باز به آسمان نگاه کرد.
قبل از خنثی کردن چاشنی، سیم را قطع کرد. یک لحظه دید حاجی به طرفش می دود. خودش را روی مین انداخت. به اینجای کار فکر نکرده بود. ولی وقتی دید حاجی به طرفش می‌‌آید، مجبور شد این کار را بکند. توی یکی از فیلمها دیده بود که زمان جنگ بعضی از رزمنده‌ها خودشان را روی مین میندازند تا بقیه رد شوند و آسیب نبینند. او هم دلش نمی خواست حاجی صدمه ببیند.
قبل از خنثی کردن چاشنی، سیم را قطع کرد. یک لحظه دید حاجی به طرفش می دود. خودش را روی مین انداخت. به اینجای کار فکر نکرده بود. ولی وقتی دید حاجی به طرفش می‌‌آید، مجبور شد این کار را بکند. توی یکی از فیلمها دیده بود که زمان جنگ بعضی از رزمنده‌ها خودشان را روی مین میندازند تا بقیه رد شوند و آسیب نبینند. او هم دلش نمی خواست حاجی صدمه ببیند.
می سوخت. تمام بدنش می سوخت. تا به حال در عمرش اینهمه درد را تحمل نکرده بود. نمی خواست پشیمان شود. تکه روزنامه را که در دستش مچاله شده بود دوباره خواند. از درد به خود می پیچید. صدای آدمهایی که به سمتش می دویدند مبهم بود. بوی سوختن اعضای بدنش را می شنید. دلش می‌خواست مثل بچه‌ها گریه کند. فریاد بزند. کمک بخواهد. ولی هیچ کدام از این کارها را نمی کرد. تصمیم گرفته بود شجاعانه بمیرد تا وقتی دخترش در مورد او انشا می نویسد، بنویسد که پدرش چقدر شجاع بوده و در راه نجات جان هموطنانش کشته شده. صدای دخترش را شنید که به مادرش گفت: مامان آخه من چی باید بنویسم، اگه بنویسم که بابام بیکاره که همهٔ بچه‌ها بهم می خندند.
- خوب انشا ننویس. به خانوم معلمتون بگو که نتونستی انشا بنویسی.
زنش این را گفت و از اتاق بیرون آمد. سعید پرسید: با وام موافقت کردند؟
- نه، گفتند که چون من شوهر دارم و شوهرم هم سالمه و توانایی انجام کار داره، وام بهمون تعلق نمیگیره. گفتند که بیکاری به اونها مربوط نمی‌شه.
سعید آهی کشید. زنش گفت: ایشالله درست می‌شه. توکل به خدا.
به اتاق پسرش رفت. پسرش پشت میز نشسته بود و مشغول نوشتن چیزی بود.
- چی کار می کنی بابا؟
- دارم فرمهای کنکور رو پر می‌کنم.
- ایشالله امسال سراسری قبول می شی.
- کاش یه سهمیه ای هم واسه آدمهای فقیر و بی پول تو این فرمها بود.
آمده بود که با پسرش حرف بزند. یادش برود که هرچه امروز هم دنبال کار گشته بود پیدا نکرده بود. یادش برود که با وام موافقت نکرده بودند. یادش برود که دخترش باید برای فردا انشا بنویسد. آمده بود که همه چیز یادش برود و فقط به پسر درسخوانش افتخار کند. دستش را روی شانه پسرش گذاشت و گفت: بابا جان، امسال حتما سراسری قبول می شی. اگه باز مثل پارسال دانشگاه آزاد قبول شدی، خودم یک جوری پول شهریه رو جور می‌کنم.
پسر دستش را روی دست پدرش گذاشت و لبخند زد. نتوانست به چشمهای پسرش نگاه کند. از اتاق بیرون آمد. روی زمین نشست و به دیوار تکیه داد. روزنامه را باز کرد و یکی یکی تیتر خبر‌ها را خواند. خبر صفحه دوم را که دید هیجان زده شد. گفت: فاطمه، یک کار خوب پیدا کردم. ساکم را ببند. فردا می روم جنوب. مشکل همه حل می‌شه اگه خدا بخواد.
حاجی که به سعید رسید، سعید دیگه احساس درد نداشت و به آسمان خیره مانده بود. حاجی سعید را بغل کرد و به طرف ماشین برد. تکه روزنامه از دست سعید پایین افتاد. تکه روزنامه‌ای که این خبر را داشت:
"کشته شدگان مناطق آلوده به مین هنگام پاک سازی شهید محسوب می شوند"
- خوب انشا ننویس. به خانوم معلمتون بگو که نتونستی انشا بنویسی.
زنش این را گفت و از اتاق بیرون آمد. سعید پرسید: با وام موافقت کردند؟
- نه، گفتند که چون من شوهر دارم و شوهرم هم سالمه و توانایی انجام کار داره، وام بهمون تعلق نمیگیره. گفتند که بیکاری به اونها مربوط نمی‌شه.
سعید آهی کشید. زنش گفت: ایشالله درست می‌شه. توکل به خدا.
به اتاق پسرش رفت. پسرش پشت میز نشسته بود و مشغول نوشتن چیزی بود.
- چی کار می کنی بابا؟
- دارم فرمهای کنکور رو پر می‌کنم.
- ایشالله امسال سراسری قبول می شی.
- کاش یه سهمیه ای هم واسه آدمهای فقیر و بی پول تو این فرمها بود.
آمده بود که با پسرش حرف بزند. یادش برود که هرچه امروز هم دنبال کار گشته بود پیدا نکرده بود. یادش برود که با وام موافقت نکرده بودند. یادش برود که دخترش باید برای فردا انشا بنویسد. آمده بود که همه چیز یادش برود و فقط به پسر درسخوانش افتخار کند. دستش را روی شانه پسرش گذاشت و گفت: بابا جان، امسال حتما سراسری قبول می شی. اگه باز مثل پارسال دانشگاه آزاد قبول شدی، خودم یک جوری پول شهریه رو جور می‌کنم.
پسر دستش را روی دست پدرش گذاشت و لبخند زد. نتوانست به چشمهای پسرش نگاه کند. از اتاق بیرون آمد. روی زمین نشست و به دیوار تکیه داد. روزنامه را باز کرد و یکی یکی تیتر خبر‌ها را خواند. خبر صفحه دوم را که دید هیجان زده شد. گفت: فاطمه، یک کار خوب پیدا کردم. ساکم را ببند. فردا می روم جنوب. مشکل همه حل می‌شه اگه خدا بخواد.
حاجی که به سعید رسید، سعید دیگه احساس درد نداشت و به آسمان خیره مانده بود. حاجی سعید را بغل کرد و به طرف ماشین برد. تکه روزنامه از دست سعید پایین افتاد. تکه روزنامه‌ای که این خبر را داشت:
"کشته شدگان مناطق آلوده به مین هنگام پاک سازی شهید محسوب می شوند"
